Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek kan de rechtspraak veel meer dan bijvoorbeeld de pers, politici en ambtenaren rekenen op het vertrouwen van de bevolking. Zo bleek in 2021 ruim driekwart van de ondervraagde personen vertrouwen te hebben in de rechter. Dat is een geruststellende uitkomst. Tegelijkertijd geeft zo’n cijfer een vertekend beeld. De gemiddelde Nederlander krijgt namelijk slechts één keer in zijn of haar leven met de rechter te maken. In verband met een arbeidsconflict, naar aanleiding van een burenruzie of wegens een geschil met de gemeente of de Belastingdienst. Vaak, of zeg maar gerust té vaak, zijn de ervaringen dan anders, zelfs bij degenen die gelijk kregen van de rechter. Omdat zij zich niet gehoord voelden. Omdat zij de rechter hebben ervaren als arrogant en afstandelijk. Omdat juist door zo’n rechtszaak het geschil hoger opliep dan nodig was geweest. Of omdat de uitspraak van de rechter uiteindelijk toch geen oplossing bracht. Zolang je maar niet met de rechter te maken krijgt is het gemakkelijk om vertrouwen te hebben in de rechtspraak. Dat kan echter snel veranderen als je toch een keer een zittingszaal betreedt.

Ingebouwde ellende

Eigenlijk zouden wij allemaal graag zien dat recht wordt gesproken door wijze mensen die alleen al door hun levenservaring boven de partijen staan. De praktijk is echter anders. Voor veel rechters namelijk is een baan bij de Rechtspraak vooral een comfortabele werkplek die een goed salaris, veel zekerheid en ook nog eens status biedt. Lastig daarbij is dat een rechter voor het leven wordt benoemd en nauwelijks kan worden ontslagen. Dat is vragen om problemen. Want hoe gemotiveerd iemand ook aan een loopbaan binnen de rechterlijke macht begint, die motivatie laat zich lang niet altijd meer opbrengen na verloop van jaren. Vergelijk het gerust met topsport. Zolang je nog kan dromen van deelname aan de Olympische Spelen wil je al die trainingsuren maar wat graag maken, maar als eenmaal duidelijk wordt dat het lidmaatschap van de Hoge Raad er niet meer inzit wordt het allemaal opeens een stuk minder leuk. De jaren rijgen zich dan aaneen, de dossiers stapelen zich op en wat ooit begon als een droombaan verandert in een gouden kooi.

Onze eigen verantwoordelijkheid

Geschillen die aan de rechter worden voorgelegd zijn vaak net zo interessant als de familieruzies van een ander. Je hoort het aan, vraagt je af waar men zich zo druk over maakt en denkt maar één ding: los het op. Dat ook een rechter het op een gegeven moment wel best vindt en het zoveelste dikke dossier zuchtend terzijde legt na het vluchtigjes te hebben doorgebladerd is dan ook best te begrijpen. Voor onze cliënten stappen wij daarom slechts bij hoge uitzondering naar de rechter. En ook dan nog zullen wij de wederpartij altijd blijven uitnodigen om zelf een oplossing voor het geschil te vinden. Van een gang naar de rechter worden meestal alleen de betrokken advocaten beter. Voor de partijen zelf geldt – inderdaad – slechts dat ene ding: los het op!

Als het misgaat

Nederland telt ruim 2.500 rechters en daarnaast werken er nog zo’n tienduizend mensen bij de rechterlijke macht. Logisch dus dat er binnen een organisatie van die omvang weleens wat misgaat. Op papier is het dan allemaal goed geregeld. Er zijn klachtenregelingen, je kunt veelal nog in beroep gaan en als een rechter het echt te bont heeft gemaakt kan je terecht bij de procureur-generaal bij de Hoge Raad. Maar dat is de papieren werkelijkheid. In de praktijk namelijk is de rechterlijke macht vooral een soort oester die zich sluit wanneer zij ook maar de geringste kritiek ontmoet. Om dat te illustreren bespreken wij op deze website de kwestie-Greebe, die is vernoemd naar bestuursrechter mr. M. (Miek) Greebe van de Rechtbank Amsterdam. Deze rechter heeft in een zaak van een van onze cliënten een aantal forse misstappen gezet. Wij laten je zien hoeveel moeite de Rechtspraak er in zo’n geval mee heeft om dit soort misstappen te corrigeren.

Een waarschuwing vooraf

Hoewel wij de kwestie-Greebe zoveel mogelijk onderbouwen met feiten en documenten is het ook in deze zaak van belang dat je zelf blijft nadenken en je niet zomaar een oordeel vormt. Wij zijn immers te zeer betrokken bij deze zaak om een neutrale positie te kunnen claimen. Kijk dus gerust of onze argumenten jou overtuigen en voel je vrij om ons daarop aan te spreken wanneer dat niet zo is. Alle betrokkenen zijn overigens door ons uitgenodigd om eventuele onjuistheden te corrigeren. Daarnaast staat het hen te allen tijde vrij om hun visie op de zaak te geven, iets waarbij wij de garantie geven dat die visie dan ook op deze website zal worden gepubliceerd. Wij hopen op die manier een zo afgewogen mogelijk beeld van de kwestie-Greebe te geven.

Anonimisering

Alle documenten die wij in verband met de kwestie-Greebe publiceren hebben wij geanonimiseerd op de wijze die is voorzien in de anonimiseringsrichtlijnen van de Raad voor de rechtspraak. Mocht daar toch nog iets bij zijn misgegaan dan stellen we het op prijs wanneer je ons dit wilt melden.